Gojenie się ran to skomplikowany proces, który prowadzi do przywrócenia integralności skóry. Wyróżniamy trzy podstawowe fazy gojenia się ran: zapalna, proliferacyjna i fazę przebudowy.
Faza zapalna trwa zwykle kilka dni. W tym czasie organizm mobilizuje mechanizmy zwalczające zakażenie i skupiające się na usuwaniu martwej tkanki.
W miejscu uszkodzenia skóry pojawia się zaczerwienienie, obrzęk , ból i ocieplanie skóry, które świadczą o rozpoczynającym się procesie zapalnym. Uruchamiany jest układ odpornościowy, pojawiają się makrofagi i komórki żerne , dzięki którym rana zostaje oczyszczona z martwych lub uszkodzonych tkanek oraz drobnoustrojów chorobotwórczych.
Na brzegach rany pojawia się włóknik, który stanowi rusztowanie dla powstającego strupa.
Ten etap trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni. Stan zapalny znika, rana jest już oczyszczona i może rozpocząć się proces ziarninowania czyli wytwarzania podłoża dla nowopowstających warstw skóry i naskórka. Ziarnina stopniowo wypełnia całą ranę. W tym czasie komórki tkanki łącznej, zwane fibroblastami zaczynają produkcję kolagenu, który wspiera i podtrzymuje powstającą bliznę.
Rana obkurcza się, a tkanka ziarninowa przekształca się w tkankę bliznowatą.
Komórki nabłonka narastają w kierunku od brzegów do centrum rany i tworzą w efekcie trwały odporny naskórek.
w trzeciej, ostatniej fazie gojenia sie ran proces produkcji kolagenu normalizuje się, a wraz z upływem czasu zostaje przekształcony w bardziej zorganizowane struktury cechujące się coraz większą odporności na rozciąganie.
Po około roku od momentu urazu, odporność nowej tkanki wynosi około 80% odporności tkanki zdrowej.
Gdy rozpoczyna się proces gojenia, nie można ocenić jak będzie on przebiegał. Najczęściej, w warunkach fizjologicznych gojenie się rany przebiega prawidłowo i tworząca się blizna jest mało widoczna.
Niestety, czasem ten proces bywa zakłócony , najczęściej, gdy rana zostanie zakażona, w przypadkach ran skomplikowanych np. pooparzeniowych czy ran dużych, z nierównymi, poszarpanymi brzegami.
Zdarza się również, że skóra niektórych osób cechuje się indywidulna skłonności do tworzenia nieestetycznie wyglądajacych blizn czy blizn patologicznych (np. przerosłych).
Blizny, które znajdują się w widocznych miejscach, szczególnie na twarzy, bywają trudne do zaakceptowania i mogą powodować problemy z samoakceptacją.
Psychologowie jednogłośnie uważają, że aktywne wysiłki w celu zmniejszenia widoczności blizny mogą pomóc w odbudowaniu poczucia własnej wartości.
Obecnie istnieje szereg metod pozwalających na zmniejszenie widoczności blizn, z których skuteczniejszą jest działanie lasera. Zawsze należy jednak pamiętać, że nie jest możliwe usunięcie blizny w 100%, natomiast jeden cykl leczenia pozwala na redukcję blizny o 50-60%.
Do współczesnych metod zmniejszania widoczności blizn należą: